Je hebt je fiets gekocht - maar hoe zit het met de pedalen (en schoenen)?
Voor veel mensen is het een verrassing dat hun fiets niet standaard wordt geleverd met pedalen. Wanneer je dan ook nog geconfronteerd wordt met het duizelingwekkende aanbod beschikbare pedalen maakt dit het maken van de juist keuze niet makkelijker. En hoe zit het eigenlijk met al die verschillende soorten fietsschoenen?
We hebben deze blogbijdrage geschreven om dit verwarrende onderwerp te demystificeren en je een paar tips te geven.
Pedalen
Voor elke soort fiets is er een pedaal beschikbaar, maar het is niet altijd duidelijk welk type pedaal het meest geschikt is voor welke fiets. Hieronder geven we een gedetailleerd overzicht van de verschillende soorten pedalen die beschikbaar zijn en voor welke fietsen je ze het beste kunt gebruiken.
Platte pedalen voor trekking en in de stad
Als je je fiets wilt gebruiken om je door de stad te bewegen en gebied hierbuiten te verkennen, kunnen een paar eenvoudige, traditionele trekking- of stadsfiets pedalen precies dat zijn wat je nodig hebt.
De goedkopere modellen van deze pedalen hebben vaak een kunststof behuizing, terwijl de duurdere varianten meestal van metaal zijn gemaakt. Zoek naar rubberen grip op het pedaal, om te voorkomen dat je voeten wegglijden bij regenachtig weer.
Hoewel je dit soort pedalen ook goedkoop kunt kopen, is het de moeite waard om wat meer uit te geven voor eigenschappen zoals verzegelde lagers en sterke cro-mo assen; als je de goedkoopste pedalen koopt, betekent dit dat je ze waarschijnlijk snel weer moet vervangen.
Vlakke pedalen zijn ook verkrijgbaar met SPD-clips aan een kant, mocht je je SPD-schoenen hiermee willen gebruiken – meer hierover later.
Mountainbike pedalen
Grof gezegd zijn mountainbike pedalen verkrijgbaar in twee hoofdvarianten: vlakke (platform-) en 'clipless'-pedalen, waarvoor speciale schoenen nodig zijn. Wees je ervan bewust dat de term 'clipless' wat misleidend is — dit zijn namelijk pedalen waar je daadwerkelijk in klikt.
Vlakke- of platform mountainbike pedalen hebben een veel groter oppervlak dan pedalen die zijn ontworpen voor in het stadsverkeer en hebben meestal meerdere uitsparingen om modder af te schudden. Ze beschikken vaak ook over (soms afneembare) pennen om in je schoenen te grijpen. Sommige mountainbikers geven de voorkeur aan vlakke pedalen, omdat ze geen speciale schoenen nodig hebben en graag makkelijk 'in- en uitstappen' als ze hun voeten van de pedalen willen halen — de voorkeur van velen voor disciplines als downhill, freeride en dirtjump.
Mountainbike 'clipless' pedalen zijn kleiner dan clipless pedalen voor racefietsen en laten meestal dubbelzijdig instappen toe. Het populairst zijn Shimano's SPD pedalen (Shimano Pedalling Dynamics) - Deze zijn zo populair, dat de term 'SPD' het woord 'clipless' in de fietsterminologie heeft vervangen. Ze zijn ook een geweldige plek om te beginnen met clipless pedalen.
Clipless pedalen worden geleverd met schoenplaten om op je schoenen te schroeven. Je kunt deze pedalen niet gebruiken zonder compatibele schoenen en schoenplaten.
Andere merken hebben ook MTB clipless-pedalen in hun assortiment, met name de merken Crank Brothers, Look en Nukeproof.
Let op dat de schoenplaten die in de schoenen worden gebruikt niet altijd kruislings compatibel zijn. Lees altijd de productbeschrijving voor meer informatie.
Racefiets pedalen
Racefietsers zijn traditionele types. Daarom zijn de meeste door wegfietsers gebruikte pedalen clipless. Anders dan clipless pedalen voor mountainbikes, hebben deze eenzijdige toegang en een veel groter contactoppervlak voor meer krachtoverbrenging en stijfheid.
Deze pedalen vereisen ook dat je schoenplaten op de zolen van je schoenen installeert. Net als bij mountainbike pedalen, worden de schoenplaten meestal met deze pedalen meegeleverd.
De meeste fans van clipless pedalen beweren dat deze betere krachtoverbrenging en een efficiëntere trapbeweging mogelijk maken. Of je dit nu wel of niet gelooft is aan jou, maar er is zeker iets spannends aan het inkekliktk zijn en te trappen. Het voelt zich in ieder geval sneller aan!
Merken om hier op te letten zijn onder andere Look - zeer geliefd bij de grote racefiets-familie - en de grondleggers van clipless pedalen; Shimano met hun SPD SL-systeem en Speedplay, met de kenmerkende ronde pedalen die een breder floatbereik hebben - de hoeveelheid wartel die je voet heeft wanneer deze op het pedaal wordt ingeklikt.
Regels zijn er om gebroken te worden!
Terwijl de meeste wielrenners die-hard fans van clipless road pedalen zijn, is er ook een groep fietsers die SPD's gebruiken op hun racefietsen. Hoewel dit door velen als ketterij wordt gezien, heeft het gebruik van SPD-pedalen op een racefiets zijn voordelen: je kunt mountainbikeschoenen gebruiken, waarin je veel makkelijker kunt lopen en als je ook een mountainbike hebt, heb je genoeg aan een paar schoenen. SPD-pedalen presteren ook beter dan een 'wegspecifiek' pedaal als het modderig wordt. Mountainbike pedalen zijn uitstekend voor gebruik in de stad en voor je ritten van en naar het werk — ze zijn ongelooflijk duurzaam, bieden een groot oppervlak en de pinnen voorkomen dat je schoenen wegglijden. Ze zien er misschien niet geweldig uit op de meer traditionele fietsen, maar afgezien hiervan raden we deze altijd als eerste aan voor gebruik in de stad.
Ben je een gravelbiker, dan zijn SPD-pedalen waarschijnlijk je eerste keuze, hoewel gravel bikes meer op racefietsen lijken. Ze schudden vuil goed van zich af, maken het mogelijk, om stuggere mountainbike schoenen te dragen en ze kunnen jarenlang worden gedragen zonder dat je ze hoeft aan te passen.
Schoenen
De schoenen die je draagt, worden grotendeels bepaald door de pedalen die je gebruikt.
Road schoenen
De meest toegewijde road fietsers zoeken een specifieke schoen die is ontwikkeld om te werken met 3-gaats schoenplaten en wegpedalen. Deze schoenen zijn ontworpen om licht, aerodynamisch en stijf te zijn. Voor veel fietsers is dat het belangrijkste en als je niet van plan bent om tussendoor van je fiets af te stappen en te lopen, zijn deze schoenen perfect.
Als je een schoen wilt die je in staat stelt om van de fiets af te stappen en te lopen zonder de schoenplaten of zool te beschadigen, is een road-pedaalsysteem niets voor jou.
Mountainbike-/gravel schoenen
Er zijn twee soorten schoenen die gebruikt worden voor mountainbiken en gravel riding: schoenen die verenigbaar zijn met clipless pedalen en schoenen die ontworpen zijn voor gebruik met vlakke of platformpedalen.
Mountainbike schoenen voor SPD-pedalen zijn ontworpen om buitengewoon robuust te zijn, met zolen die je in staat stellen om comfortabel te lopen zonder over de pinnen uit te glijden of deze te vernietigen. De schoenen zijn voorzien van riemen of roterende Boa-sluitingen, of een combinatie van beide.
Mountainbike schoenen voor vlakke pedalen lijken erg op skateschoenen, met gripvaste, stijve zolen.
